Jakie kary grożą za nieprzestrzeganie ustawy śmieciowej?

Karze pieniężnej podlega przedsiębiorca, który miesza selektywnie zebrane odpady komunalne ze zmieszanymi odpadami. Wysokość kary za nieuczciwą praktykę może sięgnąć 50 tys. zł.

Możliwość nałożenia kar dotyczy zarówno przedsiębiorców świadczących usługi polegające na odbiorze i zagospodarowaniu odpadów komunalnych, jednostek organizacyjnych gminy, jak i samych gmin.

Do 1 stycznia 2012 r. przedsiębiorcy, którzy świadczyli usługi w zakresie odbioru i transportu odpadów komunalnych musieli legitymować się zezwoleniem wydanym przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Począwszy od 1 stycznia 2012 r. działalność polegająca na odbiorze odpadów komunalnych jest działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Przedsiębiorca zamierzający odbierać odpady komunalne od mieszkańców gminy musi uzyskać wpis do rejestru działalności regulowanej prowadzonej przez gminę. W stosunku do przedsiębiorców, którzy przed dniem wejścia w życie nowelizacji ustawy posiadali zezwolenie na odbiór odpadów komunalnych od mieszkańców gminy ustawodawca postanowił, że mogą oni świadczyć usługi w dotychczasowym zakresie przez okres 12 miesięcy od dnia wejścia w życia znowelizowanych przepisów.

Po tym czasie, aby dalej wykonywać działalność polegającą na odbiorze i zagospodarowaniu odpadów komunalnych muszą być wpisani w rejestrze działalności regulowanej. Przepis art. 9x ust. 1 ustawy penalizuje świadczenie przez przedsiębiorcę usług bez wymaganego wpisu w rejestrze. I tak, przedsiębiorca, który odbiera odpady komunalne od właścicieli nieruchomości bez wymaganego wpisu do rejestru działalności regulowanej podlega karze pieniężnej w wysokości 5 tys. zł za pierwszy miesiąc wykonywania działalności bez wymaganego wpisu do rejestru oraz 10 tys. zł za każdy następny miesiąc świadczenie usług bez uzyskania wpisu w rejestrze działalności regulowanej.

Karze pieniężnej podlega także przedsiębiorca, który miesza selektywnie zebrane odpady komunalne ze zmieszanymi odpadami komunalnymi. Wysokość kary za nieuczciwą praktykę może sięgnąć 50 tys. zł. Przepisy ustawy nakładają na przedsiębiorców odbierających odpady komunalne obowiązek przekazania odpadów zielonych, zmieszanych odpadów komunalnych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych do regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych. Za nieprzestrzeganie tego obowiązku ustawodawca przewidział karę od 500 zł do 2 tys. zł za pierwszy ujawniony przypadek nieprzekazywania odpadów do RIDPOK.

Podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości obowiązany jest do sporządzania kwartalnych sprawozdań (art. 9n ust. 1 ustawy). Sprawozdanie powinno zawierać m.in. szczegółowe dane o masie zebranych poszczególnych rodzajach odpadów wraz ze wskazaniem instalacji, do której zostały one przekazane. Pierwsze sprawozdanie przedsiębiorcy obowiązani są złożyć wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta za pierwszy kwartał 2012 roku. Możliwość ukarania przedsiębiorcy, który złożył nierzetelne sprawozdanie lub złożył je po terminie możliwa będzie dopiero od dnia 1 stycznia 2013 roku.

Także od 1 stycznia 2013 roku ustawodawca przewidział karanie przedsiębiorców odbierających odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, którzy nie działają na podstawie umowy zawartej przez gminę z podmiotem wyłonionym w drodze przetargu na odbiór albo odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych (art. 9x ust. 2 ustawy). Przepis art. 9x ust. 2 ustawy stanowić ma gwarancję przeprowadzania przetargów na wybór podmiotu odbierającego odpady komunalne od mieszkańców gminy.Podmiotem właściwym dla nakładania kar pieniężnych na przedsiębiorców jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce wpisania przedsiębiorcy do rejestru działalności regulowanej.
Nałożenie kary następować będzie w drodze decyzji. Redakcja przepisów o nakładaniu kar finansowych na przedsiębiorców wskazuje, że wójt, burmistrz, prezydent miasta w przypadku ujawniania naruszenia prawa przez przedsiębiorcę ma obowiązek nałożenia na niego kary finansowej. Przepisy ustawy posługują się zwrotami „podlega karze”, nie zaś „może nałożyć karę”. Powyższe oznacza, że decyzja organu wykonawczego gminy w przedmiocie nałożenia kary finansowej ma charakter decyzji związanej. Element uznaniowości przejawiał się będzie wyłącznie w wysokości nakładanej kary. Środki uzyskane z tytułu kar pieniężnych stanowiły będą dochód gminy.

Gminne jednostki organizacyjne mogą zostać ukarane m.in. za: odbieranie odpadów komunalnych pomimo zakazu wykonywania działalności w zakresie odbioru i zagospodarowania odpadów, mieszanie selektywnie zebranych odpadów komunalnych ze zmieszanymi odpadami komunalnymi, nie przekazywanie odebranych od właścicieli nieruchomości zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania do regionalnej instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych. Wysokość kary nakładanej na gminne jednostki organizacyjne może wynieść nawet do 50 tys. zł.

Zgodnie z art. 9q ustawy wójt, burmistrz, prezydent miasta obowiązany jest do sporządzania corocznego sprawozdania z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi. Sprawozdanie przekazywane jest marszałkowi województwa oraz wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu w terminie do dnia 30 marca roku następującego po roku, którego dotyczy sprawozdanie.

Przekazanie przez gminę sprawozdania po terminie penalizowane jest karą pieniężną w wysokości 100 zł za każdy dzień opóźnienia (art. 9z ustawy). Do obowiązków gminy, których nieprzestrzeganie rodzić będzie możliwość nałożenia kary finansowej, należy ograniczenie ilości odpadów ulegających biodegradacji oraz osiągnięcie określonego przepisami ustawy poziomu recyclingu odpadów komunalnych (art. 3b i 3c ustawy).

Wśród podmiotów, które mogą zostać ukarane karą finansową znaleźli się także prowadzący regionalne instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych. W przypadku naruszenia przez nich przepisów ustawy decyzję w przedmiocie nałożenia kary finansowej wyda wojewódzki inspektor ochrony środowiska. Środki finansowe uzyskane z tytułu kar zapłaconych przez prowadzącego regionalną instalację do przetwarzania odpadów komunalnych, gminne jednostki organizacyjne oraz gminy trafiały będą na rachunek Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Źródło: Portal Samorządowy