Konferencja Zielone Korytarze zakończyła się

Zakończyła się dwudniowa, międzynarodowa konferencja transportowa pn. „Zielone Korytarze - działanie na rzecz multimodalnego, zrównoważonego systemu transportowego”, zorganizowana przez Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego, w ramach prezydencji Polski w Unii Europejskiej.


Inauguracja konferencji miała miejsce 21 września br. Obrady toczyły się w hali strukturalnej Opery na Zamku w Szczecinie, a współorganizatorami i gospodarzami dwudniowego spotkania byli minister infrastruktury Cezary Grabarczyk oraz marszałek województwa zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz. W konferencji uczestniczyli - odpowiedzialni za rozwój transportu - przedstawiciele administracji z krajów Unii Europejskich, przedstawiciele środowisk naukowych i firm logistycznych.

Zielone Korytarze

Po raz pierwszy koncepcja „Zielonych Korytarzy” pojawiła się w 2007 roku – wówczas mowa była głównie o ograniczeniu emisji CO2, co stało się jednym z priorytetów polityki UE. W tej chwili idea stojąca za Zielonymi Korytarzami została poszerzona i obejmuje jak najbardziej korzystne dla środowiska naturalnego powiązanie żeglugi morskiej bliskiego zasięgu, kolei, żeglugi śródlądowej i transportu drogowego. W czasie inaugurującego konferencję wystąpienia, minister Cezary Grabarczyk przedstawił krótki zarys dotychczasowych koncepcji i działań, zmierzających do stworzenia tzw. Zielonego Korytarza, czyli zintegrowanego szlaku transportowego, zakładającego wzajemne uzupełnianie się wyżej wymienionych środków transportu, zintegrowanych tak, aby transport ludzi i towarów w jak najmniejszym stopniu zagrażał środowisku naturalnemu.

Zielone Korytarze mają także przyczynić się do zmniejszenia zużycia energii podczas przewozu towarów, co ma przełożyć się m.in. na ograniczenie emisji CO2. Koncepcja ta jest odpowiedzią na zwiększającą się skalę transportu wewnątrz krajów Unii Europejskiej, jak i między UE a krajami ościennymi.

Jak mówił w swoim wystąpieniu minister Cezary Grabarczyk, znaczenie zrównoważonego transportu w obecnych czasach coraz większego przepływu ludzi i dóbr materialnych, wymaga wzmożonej uwagi i pomysłu, jak rozwiązać problem sprawnego transportu przy jednoczesnym zachowaniu stanu naturalnego środowiska: - Przewozimy coraz więcej, coraz więcej przemieszczamy towarów i ludzi. Perspektywy mówią, że w 2050 r. ruch ludzi i towarów będzie większy o ponad 80 procent niż obecnie! To wielkie wyzwanie, ponieważ musimy zadbać nie tylko o nieskrępowany system transportowy, ale także o ochronę przyrody w czasach postępującej urbanizacji oraz o przewidywane kłopoty w dostępie do paliw. Mam nadzieję, że ta konferencja pomoże nam znaleźć rozwiązania i wskazać właściwe kierunki dalszych prac nad utworzeniem Zielonego Korytarza. Potrzebna jest nam sieć oparta o nowoczesną i dobrze zaprojektowaną infrastrukturę, wykorzystującą najnowsze technologie. Unia Europejska musi wreszcie ujednolicić systemy transportowe dwóch Europ, Wschodniej i Zachodniej, tak, aby mogły w pełni odzwierciedlać potrzeby transportowe 500 milionów obywateli Europy – mówił minister Cezary Grabarczyk.

- To wielka przyjemność i zaszczyt gościć w Szczecinie – mówił następny ważny gość konferencji, Zoltan Kazatsay - Zastępca Dyrektora Generalnego DG MOVE (pionu Komisji Europejskiej odpowiedzialnego m.in. za transport): - To znakomita okazja, aby rozmawiać o koncepcji multimodalnego, zrównoważonego systemu transportowego. Zielone Korytarze pełnią ważną rolę dla przyszłości Europy i są główną kwestią dla Komisji Europejskiej w najbliższej dekadzie. Nie stać nas na spowolnienie lub ograniczenie poziomu mobilności w Unii. Mobilność i wolność przemieszczania się jest jedną z podstawowych wolności obywateli UE – mówił Zoltan Kazatsay.

W podobnym tonie utrzymane były wypowiedzi kolejnych prelegentów – posłów do Parlamentu Europejskiego Artura Zasady i Sławomira Nitrasa, którzy podkreślali istotę transportu (a jednocześnie akcentując ważność jego przepustowości) nie tylko dla płynności przepływu usług, towarów i ludzi, ale także dla całej gospodarki wszystkich państw unijnych.

Marszałek Olgierd Geblewicz podkreślał wagę Szczecina i regionu zachodniopomorskiego, dla koncepcji Zielonego Korytarza: - Witam Państwa w Szczecinie, stolicy województwa zachodniopomorskiego – mówił. –Zachodniopomorskie jest miejscem wyjątkowym, od lat jest przykładem, który pokazuje jak ważny jest transport i jak bardzo przyczynia się do rozwoju miast i całego regionu. Od półtora wieku Szczecin jest miejscem, w którym krzyżują się ważne drogi transportowe. Dziś nasze województwo dysponuje ponad 800 hektarami uzbrojonych terenów inwestycyjnych, zapewniających dla inwestorów dobry dostęp do dróg, kolei, nabrzeży i portów. Taka polityka, polityka budowy infrastruktury transportowej, ułatwiającej transfer produktów i ludzi zaczyna przynosić efekty, obserwujemy napływ kolejnych inwestorów. Dzisiejsze spotkanie, jak mówili moi przedmówcy, dotyka niezwykle istotnych dla nas wszystkich kwestii. Zielone Korytarze to dobra przyszłość dla całej Europy. Dziękuję panu ministrowi Cezaremu Grabarczykowi za to, że możemy dziś, w czasie prezydencji Polski w Unii Europejskiej, spotkać się w tak ważnym miejscu jak Szczecin. Dziękuję, że właśnie tutaj możemy rozmawiać o korytarzu, który już istnieje, a jedyne co nam pozostało to go mądrze rozwijać.

TEN-T

Sieci Transeuropejskie (ang. Trans-European Networks - TEN) to program przygotowany przez Unię Europejską, mający za zadanie rozbudowę i modernizację sieci europejskiej infrastruktury głównych linii spinających kontynent europejski. Został utworzony na mocy Traktatu z Maastricht, w którym zapisano, iż Unia Europejska promuje rozwój sieci transeuropejskich jako kluczowego czynnika niezbędnego dla stworzenia wspólnego rynku i zapewnienia spójności gospodarczej i społecznej. Komisja Europejska przygotowała wytyczne, które określiły zakres, priorytetowe obszary i projekty, wraz z harmonogramem ich realizacji. Utworzono również specjalny instrument finansowy, który zapewnia wsparcie realizacji tych projektów.

Sieci transeuropejskie obejmują 3 obszary:

• transeuropejskie sieci transportowe (Trans-European Transport Networks - TEN-T),
• transeuropejskie sieci energetyczne (Trans-European Energy Network - TEN-E lub TEN-Energy),
• transeuropejskie sieci telekomunikacyjne (Trans-European Telecommunications Network - eTEN).

Transeuropejska Sieć Transportowa (TEN-T) stanowi podstawową dla Unii Europejskiej multimodalną sieć transportową, która musi spełnić wysokie kryteria techniczne celem spełnienia zasad unijnych swobód przemieszczania się ludzi, towarów i usług. Każde państwo członkowskie zdefiniowało przebieg tej sieci na swoim terytorium przy uwzględnieniu zasady wewnętrznej spójności gospodarczej oraz na podstawie uprzednio analizowanej tzw. sieci TINA. Układ tej sieci optymalizuje poprowadzenie międzynarodowego tranzytu lądowego i morskiego przez terytoria państw członkowskich UE. Sieć TEN-T podlega rewizji wytycznych Wspólnoty w sprawie jej rozwoju. Na realizacji tej sieci opiera się polityka transportowa UE.

Drugi dzień konferencji w Szczecinie poświęcony był m.in. właśnie kwestii TEN-T. Część obrad poświęcona była dyskusji na temat roli sieci TEN-T w polityce transportowej Unii Europejskiej oraz jej zależności wobec Zielonych Korytarzy. Nikt nie miał wątpliwości, że TEN-T musi być zintegrowana z polityką transportową, z czego wynika, że koncepcja Zielonych Korytarzy powinnabyć wdrażana właśnie w tej sieci. Wśród przedstawionych w czerwcu 2011 r.  założeń wieloletnich ram finansowych Unii Europejskiej na lata 2014-2020, pojawiła się propozycja alokacji aż 50 miliardów euro na transnarodowe powiązania infrastrukturalne w sieci TEN-T. Jest to szansą na pozyskanie przez Polskę dodatkowych środków na inwestycje w korytarzach transeuropejskich. 

Województwo Zachodniopomorskie traktuje rozówj TEN-T i Zielonych Korytarzy jako jedne ze swoich priorytetów.  W czasie konferencji została przedstawiona prezentacja, z propozycjami strony polskiej dotyczącymi przyszłego kształtu sieci TEN-T – drogowej, kolejowej, lotniczej, śródlądowej i morskiej. równie istotrny jest CETC-ROUTE65.

CETC-ROUTE65

Tzw. Korytarz CETC-ROUTE65 łączy dwa morza, sięga od Bałtyku aż po Adriatyk, wiedzie od Malmö przez Region Skanii do Polski i obejmuje porty morskie w Ystad, Świnoujściu i Szczecinie. Korytarz ten, w części lądowej, biegnie wzdłuż rzeki Odry przez województwa zachodniej Polski do Republiki Czeskiej i dalej na południe, sięgając zachodnich części Republiki Słowackiej, Węgier, kończąc swój bieg w adriatyckim porcie w Rijece w Chorwacji. W przyszłości Odra stać się ma uznaną międzynarodową drogą wodną, stanowiącą część transeuropejskiej trasy Dunaj – Odra – Łaba, która może docelowo zostać połączona z istniejącym kanałem Dunaj – Men. 

Korytarz CETC-ROUTE65, obejmując połączenia promowe pomiędzy Ystad a Świnoujściem, łączy kilka różnych rodzajów transportu (połączenia drogowe, kolejowe, śródlądowe i morskie), a także odgrywa rolę pionowego połączenia pomiędzy osiami transportowymi wschód – zachód. Obecnie, w ramach Środkowoeuropejskiego Korytarza współpracuje ze sobą 17 regionów i powiatów z 6 krajów. 

Zakwalifikowanie korytarza CETC-ROUTE655 do sieci Zielonych Korytarzy w Europie jest szansą na wykreowanie nowych związków funkcjonalno - przestrzennych, nowych struktur współpracy terytorialnej oraz wzmocnienie potencjału centrów gospodarczych w regionie. Warunki geograficzne predestynują utworzenie w obszarze korytarza sieci połączeń morskich, śródlądowych i kolejowych. Impulsem rozwoju tego obszaru jest rewitalizacja Odrzańskiej Drogi Wodnej. Istotnym jest również podjęcie szeregu inwestycji mających na celu poprawę warunków nawigacyjnych na Odrze przy jednoczesnym zachowaniu bogactwa środowiskowego tego obszaru. Zaniechanie działań związanych z aktywizacją żeglugi śródlądowej na Odrze będzie miało swoje skutki w postaci braku dostosowania systemu transportowego Polski do systemów państw UE. Rozwój CETC-ROUTE65 prowadziłby do zwiększonej dostępności, poprawy spójności terytorialnej, integracji i konkurencyjności obszaru bałtyckiego, przy jednoczesnej poprawie wydajności energetycznej i ograniczeniu szkodliwego wpływu transportu na środowisko naturalne.

Przede wszystkim jednak rozwój Korytarza Środkowoeuropejskiego wpisuje się w ideę Zielonych Korytarzy oraz koncepcję współmodalności, chociażby ze względu na możliwość wykorzystania różnych gałęzi transportu, w tym również transportu śródlądowego, jako najbardziej „zielonego” sposobu transportu.


Obrady w sprawie Zielonych Korytarzy zakończone zostały 22 września br. Efektem konferencji będzie publikacja, na którą złożą się wystąpienia i odczyty uczestników. Będzie ona zawierała wytyczne dla Polski, jak tworzyć przyjazne środowisku szlaki transportowe.

Źródło: WZP